11 دسامبر 2023 - مطالعه ی اخیر محققان نشان داد که کنترل سطوح لیپید، سطح گلوکز خون و چاقی شکمی ممکن است آسیب مغزی را در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 و بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) کاهش دهد.

این یافته‌ها که در Diabetes, Obesity and Metabolism منتشر شده‌اند، بینش‌های جدیدی را در مورد ارتباط تغییرات عصبی مشهود در تصویربرداری با فرآیندهای پاتوفیزیولوژیکی زمینه‌ای که باعث آسیب مغزی در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 و بیماری کبد چرب غیر الکلیمی‌شوند، ارائه کرد.

دیابت نوع 2 و بیماری کبد چرب غیر الکلی، دو اختلال شایع در عملکرد متابولیک هستند و در برخی جنبه های پاتوفیزیولوژیکی همپوشانی دارند. بروز هر دو بیماری رو به افزایش است که تهدیدی جدی برای سلامتی در سطح جهانی به همراه دارد. حدود 55.5 درصد از بیماران دیابت نوع 2به بیماری کبد چرب غیرالکلی نیز مبتلا هستند.

اختلال شناختی، یک عارضه قابل تشخیص و بالینی قابل توجه برای دیابت نوع 2 است. با این حال، اخیراً، پیامدهای عصبی شناختی بیماری کبد چرب غیرالکلی توجه زیادی را به خود جلب کرده است. بیماران مبتلا به دیابت نوع دو، بین 1.5 تا 2.5 برابر بیشتر از افراد بدون دیابت در معرض خطر ابتلا به زوال عقل هستند. بیماری کبد چرب غیرالکلیبا پرفیوژن مغزی، اختلال عملکرد شناختی و پیری مغز مرتبط است. با این حال، روشن نیست که آیا NAFLD آسیب مغزی را در بیماران T2D بدتر می کند یا خیر.

دکتر بینگ ژانگ و همکارانش از دانشگاه نانجینگ در چین، به بررسی توپولوژی فعالیت درونی استاتیک و پویای عصبی درون و بین شبکه ای در بین بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 مبتلا به NAFLD و بیماران بدونNAFLD (به ترتیب گروه T2NAFLD و گروه T2noNAFLD) و ارزیابی این ارتباط با متابولیسم، پرداختند.

این مطالعه شامل پنجاه و شش بیمار مبتلا به  T2NAFLD، 78 بیمار باT2noNAFLD  و 55 فرد سالم (HCs) بود. توانایی شناختی شرکت ‌کنندگان طبیعی بود و تحت اندازه‌گیری‌های بالینی، اسکن‌های تصویربرداری تشدید مغناطیسی عملکردی (MRI) و ارزیابی شناختی موضعی قرار گرفتند. اتصال شبکه ی عملکردی استاتیک، پارامترهای طیف فرکانس، و ویژگی‌های زمانی اتصال شبکه عملکردی پویا با استفاده از تحلیل مؤلفه‌های مستقل شناسایی شدند.

این مطالعه به یافته های زیر منجر شد:

· بیماران T2NAFLD اختلال بیشتری در متابولیسم گلوکز و لیپید داشتند، و مقاومت به انسولین در آنها شدیدتر بود و چاق تر از بیمارانT2noNAFLD  بودند.

· بیماران مبتلا به دیابت نوع 2، اختلال در عملکرد مغز را نشان دادند، که با تغییرات در توپولوژی درون و بین شبکه ای، حتی بدون اختلال شناختی قابل اندازه گیری بالینی مشهود بود.

· بیماران T2NAFLD نسبت به بیمارانT2noNAFLD ، کاهش قابل توجهی در پارامترهای طیف فرکانس شبکه های اجرایی شناختی و بصری داشتند.

· تغییر عملکرد مغز در بیمارانT2D با قند خون پس از غذا، کلسترول لیپوپروتئین با چگالی بالا و نسبت دور کمر به باسن مرتبط بود.

محققان نوشتند: مطالعه ما نشان دهنده وجود اختلال در عملکرد مغز قبل از بروز علائم بالینی اختلال شناختی قابل اندازه گیری در بیماران T2D است و ابتلای همزمان به دیابت نوع 2 و بیماری کبد چرب غیرالکلی، به جای اختلال بین شبکه ای، اختلال درون شبکه را بدتر می کند. بنابراین، تأثیر T2NAFLD برای بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 با توانایی شناختی طبیعی، کمتر است.

محققان نتیجه گیری کردند که تغییرات مغزی با متابولیسم چربی، هایپرگلایسمی و نسبت دور کمر به باسن (WHR) مرتبط است؛ بنابراین، کنترل سطح چربی و قند خون و چاقی شکمی ممکن است به طور بالقوه آسیب مغزی را در این بیماران کاهش دهد.

منبع:

https://medicaldialogues.in/diabetes-endocrinology/news/nafld-tied-to-brain-damage-in-patients-with-type-2-diabetes-without-cognitive-impairment-study-121147